بررسی و مقایسه ی دو گفتمان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی مشروطه

هر چیزی که گفته یا نوشته می شود دارای بار ایدئولوژیک است. در واقع تمام چیزهایی که گفته یا نوشته می شود درون ساختار زبانی خود دربردارنده ی باورها و نگاه ایدئولوژیک خاص گوینده یا نویسنده ی آن است. اما این انتقال و القای ایدئولوژی گاه به صورت پنهان و در لایه های زیرین زبان صورت می گیرد و تنها به کمک ابزارهای زبان شناختی و تحلیل انتقادی گفتمان است که می توان برای آشکارسازی آن ها اقدام نمود. قانون اساسی نیز به عنوان قانون مادر در هر نظام و کشور دربرگیرنده ی تفکر و ایدئولوژی تدوین گران آن و تحت تأثیر بافت فرهنگی و اجتماعی نشأت گرفته از آن است. در این پژوهش با استفاده ازدستورنقش-گرای نظام مند هلیدی و مدل بازنمایی کنش گران اجتماعی ون لیوون به بررسی و مقایسه ی گفتمان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی مشروطه پرداخته شده است.بررسی و تحلیل محورهای کانونی استخراج شده از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی مشروطه و متمم آن که شامل حکومت و زیرشاخه های مربوط به آن (مانند جمهوری اسلامی، سلطنت، ولایت فقیه، پادشاه و غیره)، زنان، خانواده، حقوق ملت، نظارت، اقتصاد، مالکیت، اقلیت ها، شوراها و قانون اساسی بود، نشان داد که در هر دو قانون اساسی محورهایی مرکزی وجود دارد که تمامی اصول حول آن شکل گرفته اند. این محورها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اسلام، رهبر و ملت و در قانون اساسی مشروطه و متمم آن مجلس، سلطنت، پادشاهو ملتاست.در قسمت دوم تحلیل داده ها، نتایج نشان داد که فرآیند مادی و پس از آن فرآیند رابطه ای هم در قانون اساسی جمهوری اسلامی و هم در قانون اساسی مشروطه و متمم آن از بالاترین میزان وقوع برخورداراند. کم ترین بسامد هم در هر دو قانون متعلق به فرآیند ذهنی است.بررسی آغازگرها در قسمت سوم از تحلیل داده ها حاکی از آن بود که هم در قانون اساسی جمهوری اسلامی و هم در قانون اساسی مشروطه و متمم آن تعداد آغازگرهای ساده بیش تر از آغازگرهای چندگانه است. هم در قانون اساسی جمهوری اسلامی و هم در قانون اساسی مشروطه و متمم آن قانون آغازگر تجربی و پس از آن آغازگر متنی از بالاترین میزان توزیع برخورداراند. کم ترین میزان وقوع در دو قانون مزبور مربوط به آغازگر بینافردی است. به علاوه در هر دو قانون ترکیب آغازگرهای متنی +تجربی بیش از سایر امکانات ترکیب دیده می شود. از دیگر دستاوردهای این پژوهش این است که دو کارگزاری که بیش ترین وقوع را در جایگاه آغازگر داشته اند، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رییس جمهور و در قانون اساسی مشروطه، پادشاه است.